Nằm ẩn mình dưới chân những dãy núi tai mèo, ngôi làng cổ Thiên Hương, thị trấn Đồng Văn (tỉnh Hà Giang) đã tồn tại hơn 200 năm và trở thành biểu tượng văn hóa của người Tày giữa miền cao nguyên đá, tuy vậy trải qua thời gian và tác động của thiên nhiên, ngôi làng giờ đây đang đối mặt với nguy cơ bị xóa sổ.
Làng cổ 200 năm tuổi hoang tàn sau bão lũ
Những ngày này, làng cổ thôn Thiên Hương chìm trong bầu không khí ảm đạm. Nhiều bà con đồng bào dân tộc Tày nơi đây đã phải di dời đến nơi tạm trú an toàn, bỏ lại phía sau những ngôi nhà chứa đựng cả ký ức của nhiều thế hệ. Một thôn làng vốn thanh bình giờ nặng chịu lo toan, tiếc nuối.
Ngôi làng này đã trải qua hai thế kỷ, những bức tường đất kiên cố ngày nào bị nứt vỡ, lan rộng và dần ăn sâu vào nhà, những mái ngói cổ kính cũng đã xô lệch, chực chờ đổ sập xuống. Đợt mưa lớn, dai dẳng thời gian gần đây lại càng khiến những căn nhà thêm phần xuống cấp, không còn an toàn để người dân trú ngụ.
Bà Nông Thị Hợp – thôn Thiên Hương, thị trấn Đồng Văn – cho biết, ngôi làng là nơi sinh sống của 40 hộ dân, toàn bộ là dân tộc Tày, từ lâu làng Thiên Hương không chỉ là nhà mà còn là nơi lưu giữ ký ức, văn hóa của biết bao thế hệ.
“Tôi đã ở đây từ nhỏ, căn nhà này là nơi tổ tiên đã gây dựng, sống hơn nửa đời người, tôi đã chứng kiến ngôi làng đổi thay từng ngày nhưng chưa một lần nào nghĩ có ngày phải bỏ lại căn nhà chất chứa bao kỷ niệm” – bà Hợp xót xa. Cũng theo bà Hợp, không ai trong số người dân nơi đây muốn bỏ mảnh đất đã gắn bó, chở che biết bao thế hệ để rời đi, nhưng trước tình trạng ngôi nhà đã xuống cấp, nứt vỡ nghiêm trọng, có thể đổ sập bất cứ lúc nào, đe dọa đến sức khỏe và tính mạng nên họ buộc lòng phải chấp nhận.
Di dời khẩn cấp khỏi vùng nguy hiểm
Cùng chung nỗi niềm tiếc thương, bà Lương Thị Mai, thôn Thiên Hương, thị trấn Đồng Văn cũng không giấu được nỗi buồn khi nhìn ngôi nhà của mình – nơi che chở nhiều thế hệ gia đình giờ đây đầy những vết nứt chạy dài trên tường.
“Dẫu xót xa, tiếc nuối nhưng ở lại thì quá nguy hiểm, vết nứt hiện đã ăn sâu vào tận trong nhà, lối đi, căn nhà không biết sẽ trụ vững được bao lâu nữa, giờ trời mưa lớn là rất có nguy cơ bị sạt lở, đổ sập, rời đi lòng day dứt lắm chứ. Người dân thôn làng rất mong cơ quan các cấp sẽ có phương án xây dựng một nơi ở mới để sớm ổn định đời sống” – bà Mai nghẹn ngào nói.
Trao đổi với PV Báo Lao Động, ông Cháng Văn Minh – Chủ tịch UBND thị trấn Đồng Văn – cho biết, thời gian qua do ảnh hưởng bởi mưa bão đã khiến làng thôn Thiên Hương xuất hiện các vết nứt lớn, đất có nơi bị sụt lún từ 30-40cm, gây nguy hiểm cho người dân khu vực.
“Cơ quan chức năng đã tiến hành kiểm tra các vết nứt, xác định nguy cơ sạt lở cao, qua đó tỉnh Hà Giang ban bố tình trạng khẩn cấp. Với 26 hộ dân nằm trong vùng bị ảnh hưởng đã được di dời đến nơi an toàn, các hộ dân còn lại thì đến nhà người thân để ở” – vị Chủ tịch thị trấn thông tin.
Cũng theo lãnh đạo thị trấn Đồng Văn, hiện nay cơ quan các cấp đang tiến hành xin ý kiến xây dựng khu tái định cư cho người dân, vị trí nơi ở mới cách làng cũ khoảng 500m. Đồng thời, khuyến khích xây dựng làng kết hợp phục dựng lại kiến trúc của làng cổ thôn Thiên Hương để phát triển làng du lịch và không làm mất đi kiến trúc cổ của người Tày.
Nguồn: https://amp.laodong.vn/van-hoa-giai-tri/lang-co-tram-tuoi-o-cao-nguyen-da-ha-giang-truoc-nguy-co-xoa-so-1426389.ldo