Thời gian qua, nhiều vụ bỏ cọc đấu giá đất diễn ra làm ảnh hưởng tới giá đất trên thị trường, bức xúc dự luận.
Thấy gì từ vụ trả giá đất đấu giá 30 tỉ đồng/m2?
Hiện tượng bỏ cọc khi trúng đấu giá cao khiến dư luận bức xúc khi một số cá nhân, tổ chức cố tình bỏ giá đất rất cao, khi trúng đấu giá thì bỏ cọc, không tiếp tục thực hiện, hoàn thiện nốt việc đóng tiền, bàn giao đất.
Điển hình là các vụ đấu giá ở Thủ Đức (TP HCM), Thanh Oai và Sóc Sơn (TP Hà Nội). Có trường hợp một cá nhân trả tới 30 tỉ đồng/m2 đất đấu giá rồi bỏ cọc.
Tổng Giám đốc Dova Land – ông Đỗ Văn Thạch cho biết, cần có biện pháp mạnh tay để ngăn chặn hiện tượng này. Theo ông Thạch, các nhà đầu tư thiếu năng lực hoặc cố tình “thổi giá” đã làm méo mó giá trị thật của bất động sản, tạo ra một mặt bằng giá ảo, gây khó khăn cho doanh nghiệp và người dân muốn tiếp cận đất.
Cùng đó, quy định mức đặt cọc quá thấp, cùng việc thiếu chế tài nghiêm minh, biến các phiên đấu giá trở thành công cụ để đầu cơ và gây rối loạn thị trường. Do đó, cần tăng mức tiền đặt cọc lên ít nhất 50%-70% giá trị trúng đấu giá và tịch thu toàn bộ số tiền cọc nếu bỏ cọc, đồng thời xử phạt thêm gấp đôi số tiền đã đặt.
Các chuyên gia cho rằng, có hai cách để giảm việc bỏ cọc: Thứ nhất, xác định giá khởi điểm cho các lô đất thật chính xác, và tính tiền cọc 20% giá khởi điểm như quy định hiện tại và cách thứ hai, thay vì tính tiền cọc theo giá khởi điểm, thì tính theo mức giá trúng đấu giá.
Nâng chế tài để xử lý nghiêm
Thông qua những vụ việc trên, nhiều vấn đề pháp lý, xã hội, ảnh hưởng đến quản lý Nhà nước được đặt ra. Nếu không có sự bất thường thì việc bỏ cọc đất cũng chỉ là giao dịch dân sự, chấp nhận thiệt hại có thể lý giải ở góc độ cá nhân, chủ quan như tiềm lực tài chính, việc huy động tiền đóng không kịp, hoặc có thể không còn nhu cầu mua nữa.
Có thể dễ dàng nhận thấy các lợi ích như tình trạng sốt đất ảo của khu vực liền kề, tạo ra giao dịch ảo, tăng giá đất phi lý, tạo ra các cơ hội kiếm tiền chênh lệch lớn từ các giao dịch sang tay.
Như vậy, các đối tượng bằng nhiều thủ đoạn tinh vi đã chủ định lèo lái giá đất cao bất thường để trục lợi, có thể dùng từ “tổ lái đất” để mô tả cho hoạt động này. Xét về lợi ích, nếu thị trường giá đất các biến động lớn, giao dịch nhiều, sôi động thì lợi ích kinh tế thu lại càng lớn, đương nhiên số tiền cọc bỏ ra làm mồi sẽ là không đáng kể của các dân lái.
Thiệt hại của Nhà nước là rất lớn, ảnh hưởng cả về uy tín, thiệt hại về kinh tế khi bỏ ra nhiều chi phí tổ chức đấu giá mà không thành, khiến cho thị trường, giá đất trở nên “hỗn loạn”, gây hoang mang cho dư luận, người dân. Những người dân có nhu cầu mua đất với giá trị thực thì không thể tiếp cận để mua, hoặc phải chấp nhận mua lại giá cao của cò đất, dân tổ lái.
Các đối tượng lợi dụng “kẽ hở” của pháp luật khi tại Điều 218 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về hoạt động đấu giá tài sản thì rất khó để quy kết trách nhiệm hình sự đối với hành vi bỏ giá cao rồi bùng cọc, không thực hiện tiếp, vì pháp luật hiện tại không có quy định xử lý hình sự với hành vi này.
Trao đổi với PV Báo Lao Động, luật sư Nguyễn Ngọc Hùng – Công ty Luật Kết nối, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng nếu không chứng minh được hành vi lập khống hồ sơ, thông đồng để dìm giá, nâng giá thì không thể quy trách nhiệm hình sự về tội “Tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản” theo điều 218 bộ luật hình sự. Về mức xử phạt hành chính áp dụng theo quy định tại Điều 23 Nghị định 82/2020/NĐ-CP thì mức xử phạt hành chính đối với hành vi không ký kết hợp đồng mua bán tài sản đấu giá chỉ là 7-10 triệu đồng. Mức xử phạt này là quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Do đó, cần có biện pháp, chế tài phù hợp với trường hợp này.
Nguồn: https://amp.laodong.vn/ban-doc/can-dep-ngay-nhung-to-lai-dat-lam-lung-doan-thi-truong-1431867.ldo