Khi áp dụng giá điện 2 thành phần, khách hàng có cùng sản lượng điện sử dụng theo tháng, nhưng có hệ số phụ tải thấp thì phải trả nhiều hơn.
Đưa ra tín hiệu đúng cho cả bên sản xuất điện và bên tiêu thụ điện
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa đề xuất Bộ Công Thương về cơ chế và lộ trình áp dụng giá điện 2 thành phần.
Theo đó, giá điện 2 thành phần bao gồm giá công suất và giá điện năng, tức là số tiền phải trả cho phần công suất đăng ký sử dụng và lượng điện năng tiêu thụ thực tế, thay vì chỉ tính theo lượng điện tiêu thụ thực tế như hiện nay.
TS Nguyễn Huy Hoạch – Hội đồng Năng lượng Việt Nam cho biết, việc áp dụng giá điện 2 thành phần sẽ đưa ra tín hiệu đúng cho cả bên sản xuất điện và bên tiêu thụ điện, để nâng cao hiệu quả kinh tế từ việc phân bổ, cũng như sử dụng nguồn lực hợp lý.
Với giá điện 2 thành phần, khách hàng sẽ trả riêng cho mỗi kWh công suất mà họ đăng ký hằng tháng với nhà cung cấp. Khi không sử dụng, người dùng vẫn phải trả chi phí này – thay vì ngành điện gánh chịu và thu hồi qua điều chỉnh giá như hiện nay.
Do đó, việc áp dụng giá điện 2 thành phần hầu như chỉ xảy ra đối với nhóm khách hàng sử dụng điện sản xuất (điện 3 pha), nhóm khách hàng sinh hoạt có sản lượng nhiều hơn hoặc bằng 2.000 kWh/tháng. Giá điện sẽ được phân loại theo 4 cấp điện áp gồm: Siêu cao áp, cao áp, trung áp và hạ áp.
“Nếu như giá điện một thành phần đang được áp dụng tại nước ta có ưu điểm là đơn giản, nhưng không phản ánh đúng chi phí người tiêu dùng gây ra cho hệ thống, thì việc áp dụng thêm giá công suất sẽ góp phần khuyến khích khách hàng sử dụng điện hiệu quả. Từ đó nâng cao hệ số phụ tải điện, tiết kiệm được tiền điện, giúp giảm việc đầu tư công suất nguồn và mở rộng lưới điện”, ông Hoạch cho hay.
Trong bối cảnh các công ty điện lực đã áp dụng công tơ điện tử, đặc biệt là khách hàng sử dụng điện cho mục đích sản xuất, kinh doanh, việc triển khai giá bán điện theo công suất và điện năng là cần thiết nhằm đảm bảo giá điện phản ánh đúng, đủ chi phí. Xuất phát từ quan điểm này, cơ chế giá điện 2 thành phần được xem như biện pháp quản lý nhu cầu phụ tải tự nhiên.
Theo TS Nguyễn Huy Hoạch, việc triển khai giá bán điện theo công suất và điện năng là cần thiết nhằm đảm bảo giá điện tạo tín hiệu phản ánh đúng, đủ chi phí (về mặt công suất) tới khách hàng sử dụng điện.
Khách hàng có cùng sản lượng điện sử dụng theo tháng (tính bằng kWh) nhưng có hệ số phụ tải (load factor) thấp thì phải trả nhiều hơn hơn khách hàng có hệ số phụ tải cao.
“Việc áp dụng giá điện theo 2 thành phần kết hợp với quy định giá điện tính theo thời gian sử dụng điện trong ngày – TOU hiện hành sẽ góp phần cân bằng biểu đồ phụ tải của hệ thống và giảm bớt nhu cầu đầu tư nguồn, lưới điện để đáp ứng công suất sử dụng điện trong giờ cao điểm”, TS Nguyễn Huy Hoạch cho hay.
Có thể áp dụng giá công suất hàng tháng thấp hơn chi phí thực
Để thử nghiệm, chuyên gia Hội đồng Năng lượng Việt Nam gợi ý, EVN có thể áp dụng giá công suất hàng tháng thấp hơn chi phí thực cho đầu tư cấp điện mỗi kVA (đơn vị đo lường công suất biểu kiến) cho khách hàng, sao cho giá điện năng không cần giảm nhiều so với khách hàng chưa áp dụng giá 2 thành phần.
Ông Nguyễn Tiến Thỏa – Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam cho rằng, nhiều nước trên thế giới đã áp dụng giá điện 2 thành phần, chủ yếu cho khách hàng sản xuất, kinh doanh; có nơi áp dụng cho điện sinh hoạt.
Trong khi, hiện Việt Nam đang áp dụng biểu giá điện 1 thành phần, tức là biểu giá điện tính theo điện năng. Còn giá điện 2 thành phần bao gồm giá điện theo công suất và điện năng.
“Khác nhau ở chỗ, biểu giá điện 1 thành phần theo điện năng chủ yếu bù đắp chi phí biến đổi về nguyên vật liệu. Còn giá điện 2 thành phần bao gồm cả chi phí cố định như chi phí khấu hao tài sản, chi phí sửa chữa, chi phí tiền lương…”, ông Thỏa phân tích.
Ông Thỏa cũng nhận định, biểu giá điện 2 thành phần sẽ phản ánh đầy đủ chi phí đầu tư và chi phí vận hành, trên cơ sở đó tiêu dùng điện chi trả để bảo đảm đầu tư đó.
Cùng với đó, có tác dụng phát đi tín hiệu để người sử dụng dùng điện biết được rằng mình sử dụng điện như thế nào để điều chỉnh hành vi sử dụng điện cho hiệu quả.
Nguồn: https://amp.laodong.vn/kinh-doanh/gia-dien-2-thanh-phan-khach-hang-nao-tra-tien-cao-hon-1421950.ldo